Garnizonowy Kościół w Bydgoszczy

to kościół pobernardyński i należy do najstarszych zabytków Bydgoszczy. 

Zbudowano go w stylu późnogotyckim w latach 1552-1557 na miejscu spalonego w 1545 r. 

kościoła drewnianego z lat 1480-1485, zbudowanego dla bernardynów, sprowadzonych do Bydgoszczy przez biskupa włocławskiego Zbiegniewa Oleśnickiego.

Ulokowano ich na dawnym Przedmieściu Toruńskim (Kujawskim), ok. 450 m na wschód od Starego Rynku, w miejscu fragmentu dawnych ogrodów zamkowych (zamku w Bydgoszczy).

Był to kościół niewielki i niewyróżniający się wyjątkową architekturą.

W XVII w. dobudowano do niego kwadratową renesansową w formie wieżę oraz 2 kaplice boczne.

W okresie zaborów, w 1829 r. skasowano konwent bernardynów, kościół przekazano protestantom, a klasztor protestanckiemu seminarium nauczycielskiemu, które działało tu do 1920 r. (następnie do 1969 r. działało tu technikum rolnicze, później Akademia Techniczno-Rolnicza, w 2006 r. przemianowana na Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy). Wkrótce jednak funkcja kościoła zmieniła się: 

użytkowano go jako składnicę mebli, słomy, wytwórnię naboi. 

W 1865 r. przywrócono funkcję religijną jako kościół garnizonowy dla armii pruskiej.

W latach 1864-1866 kościół przeszedł przekształcenie, kiedy to nadano mu formy neogotyckie:

 zburzono krużganki klasztorne, po zachodniej stronie nadbudowano znacznie okrągłą wieżę schodową, kruchtę i szczyt.

Wnętrze

Jednonawowe, sklepione gwieździście. Nie ma wyróżniających się i licznych zabytków wyposażenia, z których najstarsza jest ambona z 2. poł. XVIII w. z płaskorzeźbami czterech ewangelistów, zrekonstruowana w 1864 r.

Niestety tylko opis ponieważ kościół był zamknięty.

Skąd wziął się w Bydgoszczy grób a później pomnik powstańca wielkopolskiego, znajdujący się w pobliżu prezentowanego kościoła.

Zażarte walki toczyły się w okolicach Rynarzewa. Stamtąd też Niemcy przywozili rannych albo wziętych do niewoli powstańców do bydgoskiego szpitala. 
Tych, którzy zmarli, Polacy starali się pogrzebać w godny sposób. Jak podają źródła historyczne, pogrzebami na Cmentarzu Nowofarnym zajmował się 
jego inspektor Andrzej Sikorski. 
I to jego żonie zawdzięczamy najpierw grób, a w konsekwencji i pomnik Powstańca. 
To ona bowiem wykradła, a następnie do 1925 r. przechowywała w ziemi, w metalowej trumnie, zwłoki nieznanego powstańca. 
Tego samego roku społeczeństwo Bydgoszczy postanowiło ufundować szczególny pomnik-symbol 

"Grób Nieznanego Powstańca". 

9 sierpnia grób taki odsłonięto na skwerze przy ul. Bernardyńskiej, umieszczając w nim ową metalową trumnę ze zwłokami nieznanego powstańca. 

Podczas II wojny światowej Niemcy grób zniszczyli, zwłoki były sprofanowane.

W 1945 r. powróciły na swoje miejsce.

 

Pomnik przedstawia poległego w boju powstańca, który ma broń i plecak, a na głowie, czapkę rogatywkę 

(z zupełnie nieprawidłowym orłem; to orzeł legionów, a nie powstańców wielkopolskich). 29 grudnia 1986 r. pomnik, stojący w bezpośrednim sąsiedztwie grobu odsłonił uroczyście ówczesny przewodniczący miasta Władysław Przybylski, 

oraz uczestnicy powstania wielkopolskiego:
Wacław Ćwojda i Tomasz Kędzierski. 

W uroczystościach uczestniczył też Marian Turwid, dla którego sprawa pomnika stała się jedną z najważniejszych w owych latach.

woj. kujawsko-pomorskie

aglomeracja bydgosko-toruńska

maj 2020

źródło; wyborcza.pl, turystyka.bydgoszcz.pl, wikipedia.