Jadąc od Gorlic za zespołem pałacowo-parkowym i Nadleśnictwem, nieco w bok od głównej drogi znajduje się piramida z górującym nad nią krzyżem i postacią umęczonego Chrystusa.
Monumentalny grobowiec dawnych właścicieli Skrzyńskich.
Mauzoleum ufundował swoim rodzicom ostatni z rodu hrabia Aleksander.
Postać nietuzinkowa, bo doktor praw,
dyplomata, trzykrotny minister spraw zagranicznych II Rzeczypospolitej,
w końcu premier rządu „zgody narodowej” (1925/1926).
Przewrót majowy zakończył jego polityczną karierę i Aleksander wrócił do rodzinnych dóbr.
Dbał o rozwój gospodarczy Ziemi Gorlickiej.
Zginął w wypadku samochodowym 25 września 1931 roku pod Ostrowem Wielkopolskim.
Pogrzeb z wielkimi honorami z liczną asystą odbył się 1 października w Kobylance.
foto z 1932 r.
W 1932 roku zwłoki hrabiego przeniesiono do rodzinnego grobowca w Zagórzanach.
Wysokość samej piramidy wynosi ok. 10 m,
a w podstawie ma 12 m szerokości.
Została zbudowana na zamówienie hrabiego Aleksandra Skrzyńskiego w 1931 roku, jako pomniejszona kopia znanej egipskiej piramidy Cheopsa - przynajmniej tak podają różne źródła.
W moim jednak przekonaniu, mimo że część ścian jest w ziemi, to i tak można stwierdzić, że długości boków u podnóża zagórzańskiej piramidy nie są jednakowe, a piramida Cheopsa w podstawie jest niemalże idealnie kwadratowa.
Wejście do wnętrza znajduje się od południowej strony, zamknięte jest metalową kratą w formie bramki, a za nią znajduje się tablica z podaniem pochowanych w niej członków rodziny.
Wejście do środka piramidy obecnie nie jest możliwe.
Projektantem tego mauzoleum miał być znany na przełomie XIX i XX wieku polski architekt i malarz Teodor Marian Talowski. Więc hrabia Skrzyński musiał myśleć o tej formie rodzinnego mauzoleum dość wcześnie, wszak Talowski zmarł 21 lat wcześniej, w 1910 roku.
Chyba, że data jej powstania określana jako 1931 rok jest błędna, bowiem znalazłem także informację w załączniku do odznaki "Szlakiem piramid w Polsce", że piramida została wzniesiona ok. 1905 roku, a więc jeszcze za życia Talowskiego.
Data 1905 roku wiązała by się także z rokiem, w którym zmarł ojciec fundatora,
Adam hr Skrzyński.
Oprócz piramidy, w połowie dwóch łączących się ścian wyrasta równie olbrzymiej wielkości co piramida, krzyż z rzeźbą
ukrzyżowanego Chrystusa.
Z nielicznych informacji, które można znaleźć na ten temat, wspomina się, że krzyż ten został dobudowany po II wojnie światowej.
Przeczy temu jednak zdjęcie /zamieszczone już wcześniej/ znajdujące się w NAC z 1932 roku, przedstawiające ową piramidę już z krzyżem,
a wykonane podczas uroczystości przeniesienia zwłok hr Aleksandra Skrzyńskiego z Kobylanki do tutejszego grobowca, tu oryginał.
Obok mauzoleum możemy zobaczyć nagrobek z dwoma krzyżami, ponoć pochowani są tutaj dawni zaufani pracownicy hrabiego, którzy byli ogrodnikami w pałacowym parku położonym nieopodal.
W tym nietypowym i rzadko spotykanym w Polsce rodzinnym grobowcu pochowani są:
Adam hr Skrzyński (1.01.1853 - 26.07.1905)
- był pionierem przemysłu naftowego, przedsiębiorcą i potentatem naftowym jak na ówczesne czasy. Wybudował w Libuszy rafinerię, doprowadzając do niej kolejową odnogę od linii Jasło - Stróże, budując m.in. metalowy most na Ropie, stojący do dziś, choć nieużywany. W archiwum NAC znajduje się zdjęcie rafinerii na tle Beskidu Niskiego oraz wspomniany most - foto.
Z czasem przeniósł się z Libuszy (gdzie się urodził) do Zagórzan, które stały się od tego czasu siedzibą tego rodu. W 1882 roku został wybrany do Sejmu Krajowego V kadencji z okręgu jasielsko-gorlickiego, pełniąc 2 kadencje. W 1891 roku wszedł do parlamentu wiedeńskiego.
Oktawia z Tarnowskich hr Skrzyńska (22.03.1862 - 23.03.1931) - żona Adama hr Skrzyńskiego.
Aleksander Józef hr Skrzyński (19.03.1881 - 25.09.1931) - syn Adama hr Skrzyńskiego, wybitny prawnik, polityk i dyplomata, w czasach II Rzeczpospolitej minister spraw zagranicznych (1922–1926) w rządach Sikorskiego i Grabskiego, a nawet został premierem RP (1925–1926). W czasie I wojny służył w wojsku u boku Tadeusza Rozwadowskiego, biorąc udział w operacji gorlickiej. Po przewrocie majowym z 1926 roku odszedł z polityki. Zginął w wypadku samochodowym.
Adam hr Sobański (4.11.1875 - 18.04.1936)
Maria ze Skrzyńskich hr Sobańska (25.10.1887 - 25.04.1948) - żona Adama Sobańskiego i córka Adama hr Skrzyńskiego.
Aleksander Maria hr Sobański (10.12.1924 - 2.04.1994) - syn Marii i Adama Sobańskich, wnuk Adama i Oktawii hr Skrzyńskich.
O ile grobowiec rodziny Skrzyńskich prezentuje się okazale, co widzieliście na zdjęciach. To pałac stojący nieopodal woła o ratunek.
Czy ktoś usłyszy to wołanie? !!!
ZOBACZCIE SAMI jak pałac wygląda dziś.
woj. małopolskie
pow. gorlicki
Gmina Gorlice
marzec 2019 r.
źródło: zagorzany.com.pl, gorlice24.pl, polskiezabytki.pl, gmina.gorlice.pl, wikipedia.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Krytykę przyjmę z pokorą, wulgaryzmy będę usuwał bez wyjątków.
Zbyszek.